اکسیژن خواهی شیمیایی (COD)

(COD  (Chemical Oxygen Demand

     COD یا همان ((اکسیژن خواهی شیمیایی))، یکی از مهمترین شاخصهای سنجش آلودگی فاضلاب است. آلودگی فاضلاب ناشی از مواد خارجی است که وارد آب شده و بصورت معلق یا محلول باعث آلودگی آن و تولید فاضلاب شده اند. بدیهی است هرچه مقدار این مواد در فاضلاب بیشتر باشد، بارآلودگی آن نیز بیشتر خواهد بود. بنابراین اندازه گیری مقدار مواد خارجی فاضلاب کلید اصلی در تعیین مقدار آلودگی و آلایندگی فاضلاب است.
    از طرفی تنوع و تعداد این مواد به قدری زیاد است که عملا امکان اندازه گیری هریک از این مواد بصورت جداگانه وجود ندارد. از این رو لازم است که مقدار مواد را به طریقی غیرمستقیم اندازه گیری نمود. یکی از مناسبترین راه ها تعیین میزان اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون است. چنانچه می دانیم برای اکسیداسیون هر ماده ای به مقداری اکسیژن نیاز است و از این رو هرچه قدر مقدار مواد آلاینده بیشتر باشد، مقدار اکسیژن بیشتری برای انجام اکسیداسیون لازم خواهد بود.
    بنابراین برای تعیین مقدار مواد خارجی فاضلاب به جای اندازه گیری مستقیم آنها، مقدار اکسیژن موردنیاز آنها برای اکسید شدن را محاسبه می نمایند. در واقع COD مقدار اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون کل مواد می باشد. پس بدیهی است که هرچه مقدار COD یک فاضلاب بیشتر باشد مقدار مواد خارجی موجود در آن که باعث آلودگی آن می­‌شود نیز بیشتر خواهد بود. در آزمایشگاه به منظور اندازه گیری مقدار  COD فاضلاب، مقداری دی کرومات را در محیط اسیدی به فاضلاب اضافه می­نمایند و آنگاه به کمک طیف سنجی و کالیبراسیون دستگاه، مقدار دی کرومات مصرفی را  محاسبه می­کنند. در انتها مقدار COD با توجه به مقدار دی کرومات مصرف شده به صورت میلیگرم درلیتر بیان می­‌شود.  
     مهمترین مزیت آزمایش COD نسبت به BOD5 آن است که این آزمایش در کمتر از 1 ساعت قابل انجام است. این درحالی است که زمان لازم برای انجام آزمایش BOD5 حداقل 5 روز است. عموما میزان COD فاضلاب از BOD آن بیشتر بوده زیرا مقدار ترکیباتی که می توانند به صورت شیمیایی اکسیده  شوند، بیشتر است.

در جدول 1 مقدار CODنمونه­ وار برخی از فاضلاب­ها آمده است.