چربی و روغن ها یکی از آلاینده های معمول در انواع فاضلاب ها هستند. دربرخی موارد مقدار چربی و روغن ها آنچنان بالاست که استقرار یک سیستم حذف روغن وچربی ها ضرورت پیدا می نماید. معمولاً فاضلاب های نظیر فاضلاب های تولیدی آشپزخانه ها، رستوران ها، کارواش، قالیشویی و واحد پیکینگ درصنایع فولاد دارای چنین وضعیتی هستند. به سبب کارایی و هزینه کم روش شناور سازی ثقلی، امروزه در اغلب موارد از این روش برای حذف چربی و روغن ها از فاضلاب استفاده می شود.
این روش نوعی روش فیزیکی تصفیه فاضلاب است که طی آن نیاز به هیچ گونه تجهیزات الکترومکانیکالی وجود ندارد. از آنجا که وزن مخصوص روغن و چربی ها کمتر از فاضلاب و در حدود 0.9 گرم بر سانتیمتر مکعب است، این ذرات تمایل به شناوری بر روی سطح فاضلاب را دارند. به منظور انجام این فرایند تنها لازم است که یک محیط آرام و بدون اغتشاش برای فاضلاب فراهم گردد. بنابراین چربی گیرها با توجه به همین اصل ساده و در عین حال کلیدی طراحی و ساخته می شوند.
چربیگیر پلی اتیلنی
چربیگیر یکی از سیستم های تصفیه فاضلاب است که از آن به منظور انجام عملیات پیش تصفیه جهت حذف روغن و چربی استفاده می شود. در چربیگیر فرایندهای شناورسازی و ته نشینی اصلی ترین مکانیزم های حذف روغن و چربی و همچنین ذرات معلق می باشد. لوتوس چربیگیرهای خود را به دو صورت بتنی و پلی اتیلنی ساخته و عرضه می نماید. از این چربیگیرها در مجتمع های مسکونی و اداری، رستوران ها، آشپزخانه ها، کارواش ها، هتل ها و مراکز اقامتی و صنایع شستشوی فلزات استفاده می شود. در شکل زیر بخش های مختلف یک چربیگیر نشان داده شده است.
مکانیزم عملکرد
فاضلاب ورودی به چربیگیرها علاوه بر روغن و چربی معمولاً حاوی مقادیر بسیار زیادی از مواد معلق و ذرات قابل ته نشینی است. از این رو در بخش اول چربیگیر با فراهم کردن یک محیط آرام و بدون اغتشاش شرایط لازم برای ته نشینی ذرات معلق و جدا شدن آنها از فاضلاب ایجاد می گردد. به علاوه ذرات روغن و چربی به سبب وزن مخصوص کمتر نسبت به فاضلاب به سمت بالا حرکت کرده و بر روی سطح شناور می شوند.
در نتیجه در بخش اول چربیگیر مواد معلق، پساب و روغن و چربی ها در سه منطقه جدا از هم قرار می گیرند. سپس به کمک یک لوله ارتباطی پساب از قسمتی که فاقد چربی و ذرات معلق است به بخش دوم چربیگیر منتقل می شود. در این بخش و بخش سوم چربیگیر همان فرایندهای بخش اول برای ذرات با قطر کوچکتر اتفاق افتاده و راندمان تصفیه پس از عبور از هر بخش افزایش می یابد. در نهایت پساب عاری از ذرات معلق و چربی در روغن به کمک لوله خروجی از چربیگیر خارج می گردد. 
لجن انباشته شده در کف چربیگیر و همچنین چربی های شناور شده بر روی سطح فاضلاب را باید بصورت سالانه تخلیه نمود. تجمع مواد ته نشین شده در کف مخزن باعث ایجاد توده ای از لجن شده و میکروارگانیسم ها و باکتریها در آن تکثیر یافته و رشد می کنند. واکنش های بیولوژیکی که در جریان تکثیر و رشد آنها اتفاق می افتد باعث تجزیه مواد آلاینده شده فاضلاب تصفیه می گردد. همچنین انجام این واکنش ها سبب تبدیل مقدار قابل توجهی از لجن به بیوگاز شده و در نتیجه حجم لجن کاهش می یابد. بیوگاز تولید شده که عمدتاً متان است از طریق لوله خروج بیوگاز خارج می شود.
| مشخصات عمومی چربیگیرهای پلی اتیلنی | |
| جنس | پلی اتیلن PE 100 |
| ظرفیت | 3-85 متر مکعب |
| شکل مخزن | استوانه افقی یا عمودی |
| اتصالات | ساده و فلنجی (طبق سفارش) |
| استانداردها | تولید: ISIRI 9116-1 طراحی استاتیکی: ATVA 127 جوشکاری: DVS 2207, 2209 |
| اجزاء و متعلقات | دیوار جدا کننده (بافل) میانی، دریچه های بازدید و تخلیه، لوله ورودی، لوله خروجی، لوله خروجی بیوگاز (ونت)، قلاب بارگیری و نصب، پایه های تعادلی، بافلهای لوله ای ورودی و خروجی، بافلهای لوله ای دیوارهای جدا کننده میانی |
موارد کاربرد چربیگیر
| جدول مشخصات فنی چربیگیر پلی اتیلنی | ||||||||
| ردیف | مدل | ظرفیت (m3) |
قطر D(mm) |
طول L(m) |
(mm) قطر لوله | |||
| ورودی | خروجی | |||||||
| 1 | GS-TRPP-03 | 3 | 1200 | 2.65 | 125 | 125 | ||
| 2 | GS-TRPP-04 | 4 | 1200 | 3.55 | 125 | 125 | ||
| 3 | GS-TRPP-05 | 5 | 1400 | 3.30 | 125 | 125 | ||
| 4 | GS-TRPP-08 | 8 | 1400 | 5.20 | 125 | 125 | ||
| 5 | GS-TRPP-10 | 10 | 1600 | 5.00 | 125 | 125 | ||
| 6 | GS-TRPP-12 | 12 | 1600 | 6.00 | 125 | 125 | ||
| 7 | GS-TRPP-15 | 15 | 1800 | 5.90 | 160 | 160 | ||
| 8 | GS-TRPP-18 | 18 | 2000 | 5.80 | 160 | 160 | ||
| 9 | GS-TRPP-20 | 20 | 2000 | 6.00 | 160 | 160 | ||
| 10 | GS-TRPP-25 | 25 | 2500 | 5.10 | 160 | 160 | ||
| 11 | GS-TRPP-30 | 30 | 2500 | 6.00 | 160 | 160 | ||
| 12 | GS-TRPP-35 | 35 | 2500 | 7.10 | 160 | 160 | ||
| 13 | GS-TRPP-40 | 40 | 2500 | 8.10 | 160 | 160 | ||
| 14 | GS-TRPP-50 | 50 | 2500 | 10.10 | 160 | 160 | ||
| 15 | GS-TRPP-60 | 60 | 2500 | 12.00 | 200 | 200 | ||
| 16 | GS-TRPP-70 | 70 | 3000 | 9.90 | 200 | 200 | ||
| 17 | GS-TRPP-80 | 80 | 3000 | 11.30 | 200 | 200 | ||
| 18 | GS-TRPP-85 | 85 | 3000 | 12.00 | 200 | 200 | ||
1- حذف روغن و چربی ها از فاضلاب جهت جلوگیری از گرفتگی لوله ها، منهول ها و دیواره چاه های جذبی
2- حذف مواد معلق و ذرات قابل ته نشینی از فاضلاب جهت جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی و همچنین جلوگیری از انسداد و گرفتگی لوله ها و منهول های فاضلاب
3- پیش تصفیه انواع فاضلاب های بهداشتی و صنعتی و کاهش بار آلودگی فاضلاب
4- متعادل سازی کیفی و کمی فاضلاب درسیستم های تصفیه فاضلاب
5- استفاده به عنوان ایستگاه پمپاژ
چربیگیر پلی اتیلنی
به دلیل مزایا و قابلیت های بسیار بالای پلی اتیلن امروزه از آن برای ساخت انواع چربیگیر ها استفاده می شود. کارایی و دوام ویژگی های اصلی چربیگیرهای لوتوس می‌باشند.
مهمترین مزایای چربیگیرهای لوتوس عبارتند از:
1- راندمان بالا در حذف چربی و روغن
2- امکان حذف مواد معلق و ذرات قابل ته نشینی فاضلاب
3- امکان ذخیره لجن و چربی
4- مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی و شرایط محیطی نامناسب
5- آببندی کامل و عدم انتشار هیچ گونه آلودگی به خارج چربیگیر
6- جداره بسیار مقاوم در برابر فشارهای وارده از سوی خاک اطراف چربیگیر
7- سرعت بالا در ساخت، نصب و راه اندازی
8- امکان دفن در زیرزمین با هدف انتقال ثقلی فاضلاب به چربیگیر و جلوگیری از اشغال فضاهای مفید
9- سبکی وزن و سهولت در حمل و نصب
10- امکان جابجایی چربیگیر حتی چند سال پس از نصب و راه اندازی اولیه
11- گارانتی 50 ساله چربیگیر در برابر هر گونه خوردگی
12- سهولت بهره برداری و تخلیه چربی و لجن از چربیگیر به سبب دارا بودن دریچه های بازدید و تخلیه چربی و لجن
13- عدم نیاز به عملیات ساختمانی در محل برای ساخت چربیگیر
ظرفیت چربیگیر
لوتوس چربیگیر های پلی اتیلنی را از ظرفیت های 2 تا 85 متر مکعبی ساخته و عرضه می نماید. ظرفیت مورد نیاز چربیگیر بستگی مستقیمی به مقدار فاضلاب تولیدی دارد. برای تعیین این ظرفیت می توان از جدول مقابل استفاده نمود.
| جدول تعیین ظرفیت چربیگیر پلی اتیلنی | |||||||
| مقدار سرانه (لیتر) |
واحد | منشاء تولید فاضلاب | ردیف | ||||
| ظرفیت پخت | روش پخت | نوع غذا | |||||
| 10-12 | پرس غذا | 100 | سنتی | ایرانی | 1 | ||
| 10-11 | پرس غذا | 1000 | سنتی | ایرانی | 2 | ||
| 8-10 | پرس غذا | 5000 | سنتی | ایرانی | 3 | ||
| 9-10 | پرس غذا | 1000 | صنعتی | ایرانی | 4 | ||
| 8-10 | پرس غذا | 5000 | صنعتی | ایرانی | 5 | ||
| 3-5 | پرس غذا | – | – | فست فود | 6 | ||
روش نصب چربیگیر پلی اتیلن
بطور کلی سپتیک تانکها را به دو صورت دفنی و غیر دفنی نصب می نمایند. اما با توجه به آنکه در اغلب موارد لوله ورودی فاضلاب به سپتیک تانک در زیرزمین واقع شده است، ما مجبور به نصب سپتیک تانک بصورت دفنی هستیم.
روش نصب دفنی چربیگیر پلی اتیلن
سپتیک تانکهای پلی اتیلنی لوتوس به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که توان تحمل خاک اطراف و سربارهای احتمالی (غیر از ترافیک) را دارا می باشند و با اطمینان کامل می توان آنها را در زیر زمین بصورت مدفون نصب نمود. برای نصب سپتیک تانکهای پلی اتیلنی لوتوس مراحل زیر را دنبال نمایید.
1- در ابتدا با توجه به ابعاد و حجم سپتیک تانک گود برداری در محل را انجام میدهیم توجه داشته باشید که ابعاد گود مورد نظر معمولا یک متر از طول مخزن سپتیک و یک متر از عرض مخزن سپتیک بیشتر در نظر گرفته میشو د تا در این فضا بتوان لوله کشی های مربوط به ورودی و خروجی مخزن سپتیک تانک را به راحتی انجام داد .
2-بعد از گود برداری و حمل خاک از محل نسبت به پایدار سازی گود اقدام نموده و در مرحله بعد در صورتیکه خاک محل مقاومت کافی را دارد یک لایه بتن مگر با عیار حداقل 150 کیلوگرم بر مترمکعب در کف گود اجرا نمایید. دقت کنید که بتن مگر بصورت کاملا تراز اجرا گردد.
3- باید با توجه به ظرفیت سپتیک تانک و میزان بار وارده به خاک جهت طراحی و احداث فونداسیون بتنی مسلح اقدام کنید تا در صورت نشست ناهمگن خاک زیر سپتیک تانک از صدمه به مخزن جلوگیری شود .
4-سپتیک تانک را بر با کمک قلابهای مخصوص با استفاده از جرثقیل در گود قرار دهید.
-5- لوله های وروردی و خروجی و خروجی بیوگاز را متصل نمایید.
6– خاک مازاد گودبرداری را الک کرده بطوریکه خاک عاری از ذرات سنگدانه بزرگتر از 1 اینچ باشد.
خاک الک شده را ابتدا بصورت دستی در اطراف سپتیک تانک بریزید. دقت نمایید که خاک نرمه حتما قسمت تحتانی مخازن و زیر شکم مخزن را پر نماید دقت کنید خاکریزی نباید مستقیما بر روی سپتیک تانک ریخته شود بلکه باید در فضای بین سپتیک تانک و دیواره گود ریخته شود.سپس بعد از پر شدن زیر سپتیک تانک حدودا تا نیم متر میتوانید با وسایل مکانیکی به صورت لایه لایه با ضخامت نیم متر به خاکریزی ادامه دهید .بهتر است جهت زهکشی اطراف مخزن در برابر آبهای نفوذی زیر سطح زمین در اطراف سپتیک تانک از شن برای پر کردن استفاده شود .
دقت داشته باشید در هنگام خاکریزی با ماشین آلات مکانیکی از عبور ماشین الات ویا نزدیک شدن بیش از حد انها به سپتیک تانک جلوگیری کنید چرا که مخازن پلی اتیلن قابلیت تحمل بار متمرکز ترافیکی را ندارند و اسیب پذیر هستند .
روش نصب غیردفنی چربیگیر پلی اتیلن
سپتیک تانکهای غیر دفنی مخازنی هستند که به علت بدنه قویتر میتوانند روی زمین نصب شوند و فشار داخلی حاصل از حجم فاضلاب را به راحتی و بدون فشار مثبت خاک اطراف تحمل کنند . لذا برای نصب انها میتوان به شرح ذیل عمل کرد .
1- تسطیح محل مورد نظر و اجرای بتن مگر با عیار 150 کیلوگرم سیمان در متر مکعب .
2- اجرای فونداسیون بتنی مسلح با توجه به ابعاد و حجم سپتیک تانک پلی اتیلن .
3- حمل و جابجایی سپتیک تانک پلی اتیلن بر روی فونداسیون مورد نظر .
4- اجرای لوله کشی های ورودی و خروجی مخزن و نصب لوله ونت جهت خروج گاز .
